Transitieteam: Op1

De in het verleden niet altijd Transitiegezinde VPRO wilde meedoen aan de NPO-talkshow Op1. Twee presentatoren die in het verleden zogenaamde cultuurprogramma’s hadden gepresenteerd, wilden laten zien dat ze hun leven hadden gebeterd. Onder heel strenge voorwaarden werd besloten dat experiment door te laten gaan in een bubbel. Mocht het misgaan, dan zouden de presentatoren niemand met hun culturele interessen besmetten.

Er was een reëel gevaar dat de VPRO-presentatoren hun invloed zouden aanwenden om bij Op1 aandacht te besteden aan literatuur. De VPRO is vorig jaar gestopt met het maken van een boekenprogramma, maar de kans op een tweede golf blijft aanwezig. Twee keer ging het bijna mis toen de gastpresentatoren toch aandacht besteedden aan boeken. Gelukkig ging het in eerste instantie om een kinderboek dat was geschreven door een bekende Nederlander. De tweede keer was het Özcan Akyol, die aanschoof om te praten over bouquetreeksen. Dat ging dus net goed.

Op 28 augustus leek het toch mis te gaan. Marieke Lucas Rijneveld had de International Booker Prize gewonnen en dus hielden we onze adem in.

Ten onrechte. Niet alleen besteedde Op1 geen aandacht aan het boek, de presentatoren bewezen dat ze ons vertrouwen waard waren door wel uitgebreid stil te staan bij de winnaar van De slimste mens. In plaats van kijkers af te schrikken met een gesprek over literatuur lieten de VPRO-presentatoren een compilatie zien van de om zichzelf lachende BN’ers. Onder toeziend oog van de in zichzelf gespecialiseerde Transitieprofessor Maarten van Rossem, bewijst het programma al jaren dat kennis op televisie het best werkt als die zonder context wordt opgediend als amusement. Dat de nieuwe presentatoren begrijpen wat voor het Transitieteam echt telt, bleek wel toen ze bewonderend verklaarden dat er wel 2 miljoen mensen naar die kennisquiz hadden gekeken. Dat soort cijfers is met aandacht voor literatuur nooit te halen.

De beste vraag van de uitzending kwam van de presentatrice die aan de winnaar van het spelletje vroeg: ‘Hoe was het om na afloop op tv naar jezelf te kijken?’ Daarmee raakte ze de kern van waar het om gaat in dit leven: op tv vertellen over hoe het is om jezelf op tv te zien.

In een ander praatprogramma, Jinek, mocht Marieke Lucas Rijneveld wel over haar boek praten. Helaas heeft het Transitieteam geen grip op RTL. Wel gunnen we het de schrijver dat ze het een keer schopt tot vraag bij De slimste mens.