Transitieteam: Concertgebouw

Het Transitieteam is voorstander van een stevig debat. Met instemming lazen we daarom het opiniestuk dat Erik Voermans de afgelopen week in Het Parool publiceerde.

De componist en criticus wierp de vraag op of het niet tijd is na te denken over de namen van componisten die op de zogeheten cartouches in het Concertgebouw prijken. De namen die nu met gouden letters op het balkon staan, zijn ­namelijk afkomstig van witte mannen die populair waren in de tijd dat het Concertgebouw werd neergezet. Vrouwelijke componisten en componisten van kleur hangen er niet tussen. Het publiek dat in de grote zaal zit, wordt zo voortdurend geconfronteerd met het feit dat de geschiedenis van de kunst subjectief en onrechtvaardig is. Of, zoals een groot Transitie-historicus ooit opmerkte: ‘Het grootste probleem met de geschiedenis is dat men vroeger geen rekening hield met hoe we er nu over denken.’

Tot ons grote genoegen schoot het pleidooi van Voermans in het verkeerde keelgat van democraat en kunstliefhebber Martin Bosma, die zijn verontwaardiging kracht bijzette door erop te wijzen dat dergelijke discussies niet op zichzelf staan. Zo herinnerde de ondervoorzitter van de Tweede Kamer ons er fijntjes aan dat Marieke Lucas Rijneveld, die hij zeer hoog heeft zitten, de opdracht om een gedicht te vertalen inleverde nadat er kritiek was gekomen die van doen had met haar huidskleur. Schandelijk, want, zo voegde de cultuurliefhebber van de PVV er aan toe: ‘Rijneveld maakte zelfs kans op de Booker Prize.’ Dat Rijneveld die prijs een jaar geleden had gewonnen, was de PVV-intellectueel even ontgaan.

Het Transitieteam ziet dat soort details graag door de vingers. Net als het feit dat een prijs evenmin als een cartouche in het Concertgebouw iets zegt over de kwaliteit van een kunstwerk, maar alles over de waardering voor een kunstwerk in een bepaald tijdsgewricht.

Het gaat het Transitieteam dan ook niet om het niveau van het debat, het gaat ons erom dat de gemoederen elkaar bezighouden. Want terwijl er verhit wordt gediscussieerd over inclusie en diversiteit, heeft het Transitieteam achter de schermen het grote werk allang voltooid. Door jarenlang rigoureus op muziekscholen en andersoortig muziekonderwijs te bezuinigen is het ons gelukt van kunstmuziek een exotische hobby te maken: concertpubliek vergrijst en sterft uit.

De vraag is niet wat er met die naambordjes moet gebeuren, maar wat we straks aanmoeten met het Concertgebouw zelf. Het Transitieteam aarzelt tussen een boetiekhotel, een foodcourt of toch gewoon een kartbaan.