20 oktober 2022
Transitieteam: Ironie
Wekelijks geeft Micha Wertheim berichten van het Transitieteam door aan de lezers van de Volkskrant
Het Transitieteam is dol op ironie. Lezers van deze rubriek weten dat ironie voor ons de uitgelezen manier is om niet te hoeven zeggen wat we werkelijk bedoelen. Wekelijks doen we op deze plek alsof we iets vinden waarvan de oplettende lezer kan vermoeden dat wij dat juist als zeer problematisch ervaren. Door niet te schrijven wat we werkelijk bedoelen, ontslaan we onszelf van de plicht nauwkeurig na te denken over de positie die we zelf innemen. Ironie stelt ons in staat ons te verstoppen achter dat waar we op tegen zijn, zonder kleur te hoeven bekennen als het gaat over de vraag waar we zelf voor staan.
Op deze manier bouwen we iedere week, ter meerdere eer en glorie van onszelf, een vermakelijk ironisch spiegelpaleis waarin lezers hun eigen gelijk bevestigd kunnen zien.
Zo slaagt het Transitieteam er al jaren in om zelf volledig buiten schot blijven. Ironie voorziet het Transitieteam van een superieure morele positie van waaruit we eenieder die ons verfijnde gevoel voor humor niet deelt minzaam uitlachen.
Wie ons aanspreekt op onze omtrekkende bewegingen, beschuldigen we van een gebrek aan humor en relativeringsvermogen. Als dat niet werkt, trakteren we onze critici op een college over taalfilosofie en de schoonheid van metaforen. Als dat niet genoeg is, komen we met een verhandeling over intellectuele wendbaarheid en het belang van satire in tijden van politieke verstarring.
Gelukkig hoeven we onze ironische insteek vrijwel nooit meer te verdedigen, omdat iedereen sinds de Transitie ironisch is over alles. Of het nu gaat om de vrijwel onleesbare cursiefjes van het Transitieteam, politici die het hebben over reptielen, of pannenkoeken bakkende BN’ers die wekelijks aanschuiven bij een talkshow om daar te vertellen over het feit dat ze binnenkort in een nóg groter stadion optreden waar ze nóg meer mensen kunnen vertellen over hun ironische poging geld te verdienen met ironisch pannenkoeken – we verschuilen ons allemaal achter de onneembare vesting van de ironie.
Ironie is inmiddels zo alomtegenwoordig dat alleen al het vrijwillig dragen van een vrijwel nietszeggende ‘respect’-armband tijdens een voetbalwedstrijd wordt gezien als een haast niet op te brengen loodzware morele exercitie.
Dat de ‘respect’-bandweigeraars al maanden tegen betaling voetballen met gokreclames op hun shirt wordt door vrijwel niemand problematisch gevonden. Tegen betaling iets vinden is immers hetzelfde als iets niet vinden, en daarmee hetzelfde als ironie.
Na de Transitie zal alles ironisch zijn, behalve de ironie. En daar wordt het Transitieteam ‘heel blij’ van.
Volg Micha