28 juni 2024

Transitie Journaal: Droom

Wekelijks presenteert Micha Wertheim  het Transitiejournaal voor lezers van de Volkskrant.

‘Omdat het weer steeds ondragelijker werd kwamen we toch in actie. Veel te laat weliswaar, daar was iedereen het over eens. Te veel mensenlevens waren verwoest door wat achteraf voorkomen had kunnen worden.

‘Toch kantelde er iets. Dat gebeurde vrij onverwacht. Het kunnen de bosbranden geweest zijn, maar misschien waren het ook echt de mensen zelf die, tegen alles in, bleven geloven dat zij tot meer in staat waren dan hun eigen belangen te verdedigen. Dat het belang van de ander niet los valt te koppelen van dat van henzelf.

‘Dat die omslag uit het Midden-Oosten zou komen was iets wat vrijwel niemand had zien aankomen. Toch kwamen de activisten daarvandaan. Het groepje dat bleef volhouden dat er alleen vrede kon komen wanneer alle partijen accepteerden dat ze onderdeel waren van het probleem. Helaas waren er vernietigende oorlogen nodig geweest voordat die stemmen gehoord werden.

‘Toen die oorlog door niemand te winnen bleek, verslapte de interesse in vlaggen, slogans en nieuwe offensieven. Plotseling werden filmpjes populair waarop slachtoffers aan alle kanten van het conflict samen optrokken. Met dat verschil dat de slachtoffers zichzelf ook als dader zagen. Dat ze toegaven dat het geen zin had vast te houden aan categorieën die alleen maar tot meer gruwelijkheden bleken te lijden.

‘Omdat door dat inzicht oorlogsretoriek opeens betekenisloos werd, verloren politici die hun bestaansrecht eraan hadden opgehangen, plotseling hun aantrekkingskracht.

‘Er zijn er ook die beweren dat het de kunstmatige intelligentie was die ingreep. Dat AI de logaritmen die ons denken vormen besloot aan te passen. Dat het tot de conclusie was gekomen dat het om zelf voort te bestaan, afhankelijk was van de mens, zoals de mens afhankelijk is van de planeet.

‘Waarom de kentering er kwam zal altijd onduidelijk blijven, maar sneller dan gedacht groeide het besef dat we onze eigen manier van leven drastisch moesten aanpassen. Dat wie we waren niet was wat we moesten zijn om deze planeet leefbaar te maken en te houden. De offers die gebracht werden waren pijnlijk maar onvermijdelijk. Wat hielp was dat er geen alternatief was. Toch waren alle aanpassingen zeer pijnlijk.’

Badend in het zweet werd de hoofdredacteur van het Transitie Journaal wakker. Het bleek allemaal een nachtmerrie. Gelukkig maar. Met de Transitie gaat het beter dan ooit. Toch bleef het knagen. Ondanks alle successen van de Transitie is het blijkbaar onmogelijk om de hoop op een alternatief definitief te doven.