19 oktober 2024

Transitie Journaal: Advocaten

Afgelopen week zat het Transitieteam in het theater om de bekroonde en geprezen voorstelling Prima Facie te zien. Ook wij waren diep onder de indruk van deze monoloog, waarin een vrouwelijke strafrechtadvocaat pas nadat ze zelf is verkracht, begrijpt dat ze het werk van de duivel uitvoert.

De voorstelling – die door Intergalactisch Theater Amsterdam speciaal is gemaakt voor een wit, hoogopgeleid publiek dat denkt dat justitiële dwalingen alleen in Amerikaanse podcasts voorkomen – biedt een kijkje in de hedonistische wereld van strafadvocaten die, gedreven door geld en status, slachtoffers beschadigen door daders vrij te pleiten. De gedachte dat advocatuur soms broodnodig is om burgers tegen de staat te beschermen, komt slechts vluchtig en zeer ironisch aan bod.

Tijdens de voorstelling zien we hoe Maria Kraakman, die de advocaat met verve speelt, het recht gebruikt om zich aan haar volkse milieu te ontworstelen. Van meet af aan is duidelijk dat eventuele ideologische motieven enkel dienen als vernis.

Een beetje zoals we dat kennen van Joden uit films in de jaren dertig. Als de strafrechtadvocaat verliefd wordt op een collega die soms pro-Deozaken doet, weet het publiek al dat het mis zal gaan. Niets is zo verdacht als een advocaat die veinst een sociaal hart te hebben.

En inderdaad, na een avondje stappen verkracht hij haar. Wat volgt is een mensonterende aangifte en een vernederende rechtszaak. Haar verkrachter wordt vrijgesproken en zijzelf heeft eindelijk haar lesje geleerd.

De boodschap was kraakhelder. Vrouwelijke strafadvocaten zijn of naïef, of kwaadaardig. Pas als ze een flinke beurt krijgen valt bij hen het kwartje.

Voor de gedachte dat het in het recht niet gaat om rechtvaardigheid maar om een gemankeerde poging daartoe, is in de voorstelling geen ruimte. In een zinderende slotmonoloog briest Kraakman dat het strafrecht door het patriarchaat is verzonnen en daarom niet voldoet.

Samen met de hele zaal stonden wij op voor een daverend applaus. Of het nu het patriarchaat is, of D66-rechters, ook wij vinden dat de Transitie alleen doorgang kan vinden als we advocaten de mond snoeren en waar nodig een mensenrechtenverdrag mogen opzeggen waar dat ons uitkomt. De advocaat zelf komt uiteindelijk tot de conclusie dat alleen haar laagopgeleide moeder begrijpt hoe onrechtvaardig het recht is.

‘Bravo!’, riepen wij, ‘leve de onderbuik en weg met de elite!’